يكي از احتياجات مهم هر فرد، احتياج براي جفت‌گيري يا همان ميل جنسي است. بديهي است كه غريزه و نيروي جنسي در انسان اهميت ويژه‌اي دارد و با شناخت درست و سپس قرار دادن آن در مسيري كه بايد به طور طبيعي طي كند، در رسيدن انسان به زندگي ايده‌آل كمك شاياني مي‌كند.
خود ارضايي با رسيدن به لحظه‌ي اوج لذت جنسي، ارگاسم، به پايان ميرسد.
بخشي از سير تربيت فرزندان، آموزش مسائل جنسي و فرآيندها و وقايع مرتبط با آن است. والدين با آموزش به موقع مسائل جنسي به فرزند مي‌توانند در شناخت او از بدن خود و رفع مشكلات احتمالي پيش آمده، بيشترين نقش را ايفا كنند.
متأسفانه در ايران با توجه به فضاي مذهبي و اعتقادي حاكم و قبيح دانستن طرح اين گونه مسائل، اقدامي براي آموزش جنسي به كودكان و نوجوانان انجام نمي‌شود. نتيجه‌ي اين امر چيزي جز به وجود آمدن سؤالات بي‌پاسخ و مشكلات عديده براي فرد در آينده نخواهد بود. يكي از اين مشكلات پديده‌اي به نام «خود ارضايي» است.
«خود ارضايي» يا «اِستمنا» يا واژه‌ي قديمي آن «اونانيسم» به معني ارضاي ميل جنسي توسط خود فرد و از راه دست‌كاري آلت جنسي است. استمنا با رسيدن به لحظه‌ي اوج لذت جنسي (ارگاسم) به اتمام ميرسد. در جنس مذكر همراه با بيرون ريختن مايع مني و در جنس مؤنث همراه با سفتي عضلاني و لذت شديد در مهبل است.
خود ارضايي معمولاً با خيال‌بافي فرد همراه است و پيش از ازدواج يك امر طبيعي بوده و به دليل كمبود يا نبود رابطه‌ي جنسي نزد هردو جنس شايع است. زمان اولين خود ارضايي در افراد متفاوت است. به طوري كه در كودك دوساله نيز گزارش شده است. استمنا در مردان با محوريت تحريك آلت تناسلي و در زنان با محوريت تحريك كليتوريس (جزء شبه آلت تناسلي در بانوان كه باعث احساس ارگاسم مي‌شود) اتفاق مي‌افتد.
با توجه به مطالعات محققان غربي، بيش از 90% مردان و 80% زنان در طول عمر خود حداقل يك مرتبه خود ارضايي كرده‌اند. متأسفانه آماري براي ايران موجود نيست. اما با توجه به وضعيت جنسي كشور و افزايش سن ازدواج مي‌توان به ميزان شيوع خود ارضايي در كشور پي برد.
خود ارضايي با تصوير خود در آيينه
اعتياد به خود ارضايي و مراحل آن:اسپرم توليدي در بيضه‌ي آقايان پس از اتمام تاريخ مصرف و عدم جفت‌گيري بايد تخليه شود. بنابراين بدن سيكل طبيعي تخليه اسپرم را برنامه‌ريزي مي‌كند كه مي‌توان آن را نوعي خود ارضايي به شمار آورد؛ با اين تفاوت كه خودكار و از سوي بدن انجام مي‌شود. معمولآً تخليه‌ي اسپرم در مردان بيشتر هنگام خواب يا ادرار كردن صورت مي‌گيرد.
در بانوان اسپرمي توليد نمي‌شود؛ بلكه در اثر تحريكات و به هر دليل، خون مرتباً به جهاز جنسي آنها هجوم مي‌آورد و فرد را در حالت آمادگي براي برقراري رابطه‌ي جنسي قرار مي‌دهد و در همين زمان ترشحات جنسي در دستگاه تناسلي فرد توليد مي‌شوند كه نياز به تخليه دارند. براي تخليه‌ي اين مواد، بانوان از عروق خوني و عادت ماهيانه‌ي خود كمك مي‌گيرند.
خود ارضايي در صورتي كه به صورت عادي و برنامه‌ريزي شده توسط بدن انجام گيرد، مشكل خاصي براي فرد به وجود نمي‌آورد. حال اگر اين سيكل طبيعي توسط فرد بر هم خورد و به صورت بيمار گونه و اعتياد ظاهر شود، عوارض بسياري براي آن شخص ايجاد مي‌كند كه در حالت غيراعتيادي بروز نمي‌يابد. ابتدا به مراحل اعتياد به خود ارضايي و عوارض آن مي‌پردازيم:
1- مرحله‌ي مشكل‌ساز : در افرادي بروز مي‌كند كه روزانه بيش از يك يا دو بار استمنا مي‌كنند. عوارض آن عبارتند از:الف) خستگي و كوفتگي
ب) عدم تمركز حواس
پ) ضعف حافظه
ت) استرس و اضطراب
2- مرحله‌ي گرفتاري شديد : در افرادي كه در روز سه تا چهار بار استمنا مي‌كنند پديدار مي‌شود. عوارض آن عبارتند از:الف) خستگي و كوفتگي
ب) تغييرات سريع خلقي
ج) حساسيت بيش از حد و زود رنجي
د) كمردرد
ه) نازك شدن موها (به دليل برهم خوردن نظم هورموني)
و) ناتواني جنسي زودرس در جواني
ي) بي‌خوابي، بدخوابي و مشكلات مشابه آنها
3- مرحله‌ي گرفتاري بسيار شديد : در اين حالت فرد روزانه حتي پنج بار استمنا مي‌كند كه عوارض بسيار شديدتري در او ظهور مي‌يابد: الف) خستگي و كوفتگي
ب) ريزش شديد موها
ج) تار شدن ديد چشم‌ها
د) وِز وِز گوش
ه) انزال زودرس و غيرارادي و خروج مني به صورت قطره قطره
و) درد كشاله‌ي ران و ناحيه‌ي تناسلي
ي) دردهاي قولنجي در ناحيه‌ي لگن و استخوان دنبالچه
ترس از شكسته شدن خلوت، تنهايي محركي مناسب براي استمنا
بررسي ديگر عوارض: 1- آسيب پروستات: استمنا به شكل صحيح و غير اعتيادگونه در تقويت پروستات و جلوگيري از ابتلأ به
سرطان پروستات كمك فراواني مي‌كند. اما اگر به صورت مكرر و اعتياد گونه انجام شود، باعث تقويت احتمال ابتلأ به سرطان پروستات مي‌شود.
2- خستگي و كوفتگي مفرط: به دليل انرژي‌بر بودن اعمال جنسي كه خود ارضايي را نيز شامل مي‌شود، موجب كمبود انرژي و تخليه‌ي ذخاير گليكوژن (نوعي قند كه براي تأمين انرژي سلول‌هاي عضلاني لازم است) مي‌گردد، در نتيجه خستگي و كوفتگي مفرط روي مي‌دهد.
3- گرفتگي عضلاني: براي رسيدن به حالت اوج لذت جنسي يا ارگاسم، عضلات بدن و دستگاه تناسلي چه در مردان براي تخليه‌ي اسپرم و چه در زنان براي پمپاژ خون به ناحيه‌ي تناسلي منقبض مي‌شوند. در استمنا اعتياد گونه و زياده از حد، عضلات هميشه در حال انقباض و گرفتگي هستند.
4- آسيب و سكته‌ي مغزي: به دليل هجوم خون به آلت تناسلي در آقايان و دستگاه تناسلي در بانوان و نرسيدن خون و در پي آن كمبود اكسيژن و غذا در مغز، احتمال سكته‌ي مغزي بسيار زياد است. به همين دليل توصيه مي‌شود حتي المقدور خود ارضايي به حالت دراز كشيده و خوابيده انجام شود تا خون كافي به مغز برسد.
5- بروز انواع سرطان‌ها: در جنس مذكر علاوه بر سرطان پروستات كه ناشي از حالت اعتياد گونه‌ي خود ارضايي است سرطان هاي ديگري همچون سرطان آلت تناسلي و سرطان بيضه نيز مشاهده مي‌شود. در جنس مونث سرطان مهبل و مخاط مهبل و سرطان كليتوريس بروز پيدا مي‌كند. كاملاً مشخص است كه بروز اين سرطان‌ها به دليل كار كرد بيش از اندازه‌ي عضو تناسلي بوده و در سير طبيعي بدن به ندرت همچنين بيماري‌هايي ديده مي‌شود.
6- آسيب روحي- رواني: بيشترين آسيب و عارضه‌ي خود ارضايي آسيب روحي و رواني‌اي است كه به خود فرد وارد مي‌شود. مهمترين اين عوارض افسردگي و احساس گناه پس از خود ارضايي است. ضعف حافظه و حواسپرتي، اضطراب، منزوي شدن و گوشه‌گيري، بينشاطي و لذت نبردن از زندگي، پرخاش‌گري، بداخلاقي و تندخويي، كسالت دائمي و ضعف اراده، احساس حقارت و عدم اعتماد به نفس از ديگر عوارض روحي- رواني اين امر هستند.
7- عوارض اجتماعي: ناسازگاري خانوادگي، بي‌ميل شدن به همسر و ازدواج، ناتواني در ارتباط با جنس مخالف و همسر(استمنا بعد از ازدواج) احساس طرد شدن و از بين رفتن عزّت، پاكي، شرافت و جايگاه اجتماعي، دير ازدواج كردن و لذت نبردن از زندگي مشترك از آسيب هاي اجتماعي خود ارضايي هستند.
خود ارضايي آلت‌محور در آقايان
لازم به ذكر است كه عوارض زير به هيچ عنوان ارتباطي با خود ارضايي ندارد:
1- سياهي دور چشم: به دليل عوارض ژنتيكي و فقر آهن در بدن ظاهر مي‌شود. 2- عقيم شدن: بر اثر عوامل بيماري‌زا، عوامل محيطي و عوارض ژنتيكي ايجاد مي‌شود.
3- كوچك شدن و تنبلي بيضه‌ها: بيضه‌ها براي ساخت اسپرم مرتباً در حال حركت براي به دست آوردن دماي مناسب هستند كه گاهي به درون بدن كشيده مي‌شوند و به اشتباه كوچك شدن آنها دانسته مي‌شود. خود ارضايي همچنين موجب به كار افتادن بيضه ها و فعاليت آنها مي‌شود كه ارتباطي با تنبلي و كوچك شدن آنها ندارد.
4- نابينايي، ناشنوايي و از بين رفتن سيستم عصبي در اثر كمبود مني: مايع مني از سلول اسپرم و مايعات غدد ضميمه دستگاه تناسلي (مانند غده‌ي پروستات در انسان و غدد وِزيكولي در نشخواركنندگان) تشكيل شده است. نقش مايعات غدد ضميمه جنسي ابتدا خنثي كردن محيط اسيدي مجراي خروج اسپرم و سپس تغذيه‌ي خود اسپرم است.
اسپرم در بخش انتهايي مسير خروج خود از بدن با مجراي خروج ادرار در آلت تناسلي هم مسير مي‌شود و چون ادرار اسيدي است، پس مايعات غدد ضميمه جنسي مي‌توانند اين محيط اسيدي را با قليايي بودن خود، خنثي كرده و مسير مناسبي براي عبور و خروج اسپرم فراهم كنند. اين وظيفه در انسان بيشتر بر عهده‌ي مايعات قليايي توليد شده از غده‌ي پروستات است.
مايعات غدد ضميمه سرشار از قند فروكتوز هستند كه براي تغذيه‌ي خود اسپرم در نظر گرفته شده است و به هيچ وجه براي تغذيه و انرژي‌زايي ديگر عناصر و ارگان هاي بدن كافي نيستند، بنابراين نابينايي، ناشنوايي و ديگر عوارض عصبي و غيرعصبي نسبت داده شده به نبود يا كمبود اسپرم براي توليد انرژي صحيح نيست.
احتمال صدمات و سكته‌ي مغزي در خود ارضايي به صورت درازكش كمتر از حالت ايستاده است
ذكر اين نكته خالي از لطف نيست كه جذب اسپرم تبعات و هزينه‌هايي براي بدن دارد كه از آن جمله مي‌توان به گرماي اضافي توليد شده در اثر جذب اسپرم از عروق بيضه اشاره كرد كه با گذشت زمان مانع از توليد اسپرم سالم در بيضه‌ي فرد مي‌شود و در افرادي كه عمل وازكتومي (بستن لوله هاي منتقل كننده‌ي اسپرم براي جلوگيري از بارداري) را انجام داده‌اند، اين عارضه بيشتر مشاهده مي‌شود.
خود ارضايي مزايايي هم دارد:خود ارضايي مانند هر پديده‌ي ديگر جهان طبيعت داراي سود و زيان است. اينكه ما فقط معايب آن را ببينيم، امري خارج از انصاف است. در اين بخش به پاره‌اي از مزاياي خود ارضايي به طور خلاصه اشاره مي‌كنيم:
1- بزرگ‌ترين مزيت خود ارضايي اين است كه مانع از برقراري يك رابطه‌ي پرخطر جنسي از طرف شخص مي‌شود. 2- به ثبات در رابطه‌ي جنسي و شناخت ميزان پايداري در وضعيت هاي مختلف جنسي كمك مي‌كند.
3- شناخت بيشتر بدن، دستگاه تناسلي و لحظه‌ي اوج لذت جنسي (ارگاسم) و كنترل اين لحظه.
4- اطلاع يافتن از ميزان تقاضاي جنسي از شريك خود و نحوه‌ي برخود با او هنگام برقراري رابطه.
5- آشنايي با سيكل جنسي بدن خود و مواقع تقاضا براي انجام عمل جنسي و تحت اختيار گرفتن شرايط بدني.
6- آموزش از تخيلات جنسي خود در هنگام خود ارضايي و رفتارسازي جديد از آنها در واقعيت و هنگام برقراري رابطه.
7- مواجهه با مشكلات و موانع جنسي خود و شناخت و تلاش براي رفع آنها.
8- طراوت و لطافت آلت تناسلي براي فرد بسيار مهم است؛ خصوصاً در زنان بدون همسر و مطلقه. اين طراوت مي‌تواند با انجام خود ارضايي معقول و كنترل شده بازسازي گردد.
9- خود ارضايي اين امكان را به فرد مي‌دهد كه بدون نگراني از بيماري ها يا مرزهاي موجود در روابط جنسي، خود را به مرز تخليه برساند.
10- خود ارضايي باعث كاهش فشارهاي دوره‌ي عادت ماهيانه در زنان مي‌شود.
11- ايجاد آرامش و فراهم كردن خوابي راحت و عميق براي فرد. به دليل كاهش فشار خون در اثر هجوم خون به جهاز تناسلي. البته همچنين حالتي در رابطه‌ي جنسي عادي هم به وقوع مي‌پيوندد.
12- تخليه‌ي فشارهاي منفي كه در طول روز به سراغ فرد مي‌آيند. با انجام خود ارضايي بسياري از اين فشارها تخليه مي‌شوند.
13- خود ارضايي بسيار سريع تر از رابطه عادي فرد را از فشار جنسي رها مي‌كند.
14- استمنا كمتر از يك رابطه‌ي جنسي، انرژي و زمان صرف مي‌كند و فضا و احتياجات آن بسيار در دسترس و قابل تهيه است. . .
و تعدادي از موارد ديگر كه با توجه به شرايط بدني، رواني و اجتماعي فرد مي‌توانند براي او از مزاياي اين امر محسوب گردند.
دستگاه تناسلي مرد
خود ارضایی از ديد مذاهب و اديان: يهوديت: خود ارضايي در يهوديت به طور كامل منع نمي‌شود و عملي توأم با سلامتي و نشاط‌آوري تلقي مي‌گردد؛ اما در برخي شاخه‌هاي آن خود ارضايي جنس مذكر ممنوع است.
اسلام: در اسلام استمنا حرام است و اكثر فقها آن را گناه كبيره به شمار مي‌آورند. همچنين اگر مسلمان روزه‌دار استمنا كند، روزه‌اش باطل و كفاره‌ي جمع بر او واجب مي‌شود. پس از استمنا غسل بر مسلمان واجب مي‌شود (غسل جنابت) و در صورت عدم انجام غسل، عبادت او پذيرفته نمي‌شود. برخي فقها مانند آيت‌الله لنكراني، خود ارضايي را در صورتي كه براي آزمايش پيش از ازدواج نياز به اسپرم وجود داشته باشد و از راه ديگري نتوان اسپرم‌گيري كرد، بلامانع مي‌دانند.
ديدگاه اهل سنت: اهل سنت نظرات متفاوتي را درمورد خود ارضايي دارند. برخي آن را در تمام اشكال و موارد حرام مي‌دانند، برخي در مواردي آن را مجاز مي‌شمارند و برخي آن را مكروه مي‌دانند.
ديدگاه شيعيان: از نظر شيعيان خود ارضايي به طور كامل و در تمام اشكال آن حرام مي‌باشد.
مسيحيت: كاتوليك‌ها در پاره‌اي موارد همانند خود ارضايي براي شناخت بدن و احساسات جنسي آن را مجاز مي‌شمارند. به عقيده‌ي پروتستان ها، خود ارضايي يك سير طبيعي از سيكل جنسي افراد است و اين امر مانع از روابط جنسي غيرمجاز مانند همجنس‌بازي مي‌شود.
تائويسم: يك آيين قديمي چيني است كه نويد بخش زندگي طولاني است. در اين آيين مردان از خود ارضايي منع شده‌ند. زيرا با اعتقاد به منابع انرژي در شكم تحتاني، استمنا بدن را از انرژي تخليه و مانع ادامه‌ي حيات هارمونيك كه به آن نويد داده شده، مي‌شود. همچنين اعتقاد بر اين است كه خود ارضايي زنان باعث كاهش طول عمر و امراض لاعلاج در آنان مي‌شود.
دستگاه تناسلي زن
نكات و روش هاي تخفيف و درمان خود ارضايي:سه نكته‌ي مهم مشترك براي تخفيف و درمان ميان همه‌ي امراض و عادات وجود دارد:
يك- در درمان هر بيماري يا ترك هر عادت، مهمترين قسمت عزم و اراده‌ي فرد براي درمان و ترك عادت است. دو- عدم يأس و نااميدي براي ترك و ايمان به درمان‌پذيري.
سه- در نظر گرفتن زمان براي ترك و درمان.
براي ترك يا تخفيف استمنا راه هاي متعددي وجود دارد كه به مهمترين آنها اشاره مي‌شود. بايد توجه داشت كه راه‌هاي موجود در همه‌ي افراد مؤثر نيستند و همانند حساسيت‌هاي مختلف كه در هر فرد متفاوت عمل مي‌كنند، شخص بايد با شناخت و در نظر گرفتن شرايط خود اقدام به ترك يا كاهش اين امر كند.
1- تلقين به شخص كمك مي‌كند تا اراده‌ي خود را تقويت كند و به خود بگويد كه مي‌تواند استمنا را كنار بگذارد. 2- افزايش فواصل زماني خود ارضايي. براي مثال از روزي دو مرتبه به روزي يك مرتبه و ...
3- عدم مشاهده‌ي مناظر شهوت‌انگيز از جمله فيلم، عكس و پوستر، همچنين نوشته‌ها، داستان‌ها و. . .
4- اسلام ازدواج را براي جلوگيري از روابط جنسي خارج از محدوده‌ي زناشويي توصيه مي‌كند. اما در شرايط امروز كه ازدواج كاري بس مشكل شده است، برخي ازدواج موقت را پيشنهاد كرده‌اند كه خود جاي بحث دارد.
5- منحرف كردن فكر در صورتي كه تحريكي براي خود ارضايي اتفاق افتاد.
6- دوري از خيال‌پردازي و سرگرم بودن به كارهاي مفيد مانند مطالعه، ورزش و ...
7- تنهايي، كليد اقدام به استمنا است.
8- بهتر است براي استحمام و شستشوي بدن به خصوص جهاز تناسلي، از وسايل نرم مانند ابر استفاده نشود و هر چه زودتر كار استحمام را به پايان رساند. عدم مشاهده‌ي بدن عريان نيز از بروز تحريك جلوگيري مي‌كند.
9- پوشيدن البسه‌ي تنگ و چسبان عامل تحريكي مناسبي براي استمنا است. لباس تنگ با مالش عضو جنسي شرايط را براي خود ارضايي فراهم مي‌كند.
10- تخليه مثانه قبل از خواب
11- شستشوي دستگاه تناسلي با آب سرد پس از ادرار كردن كمك مؤثري در رفع و عدم تحريك آن مي‌كند.
12- پر نكردن شكم پيش از خواب با غذاي سنگين
13- اجتناب از خوردن غذاهاي محرك مانند فلفل، پياز، خرما، ادويه جات، گوشت قرمز و غذاهاي پرچرب
14- در نوشيدن مايعات خصوصاً در هنگام خواب افراط نشود، همچنين از مصرف الكل پرهيز شود.
15- و در انتها تحليل شرايطي كه فرد را وادار به خود ارضايي مي‌كند، مي‌تواند نقش مهمي را در يافتن راهي براي چگونگي ترك يا تخفيف آن ايفا كند.
